Aster chiński

Aster chiński
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Asteroideae
Rodzaj	Callistephus
Gatunek	aster chiński
	Nazwa systematyczna
	Callistephus chinensis (L.) Nees; Gen. sp. Aster. 222. 1832
Synonimy
	Aster chinensis L.;
	Aster chinensis L.;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Aster chiński, aster zwyczajny, gwiazdosz chiński (Callistephus chinensis (L.) Nees) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych. Nazwa polska jest myląca, bowiem gatunek ten nie jest już zaliczany do rodzaju aster (Aster), lecz do odrębnego, monotypowego rodzaju – Callistephus^[3]. Nazwa aster chiński, pochodząca od łacińskiej nazwy Aster chinensis, nadanej temu gatunkowi przez Karola Linneusza, tak się jednak utrwaliła, że funkcjonuje do dzisiaj^[4]. Wprowadzona została nowa nazwa tego gatunku – gwiazdosz chiński^[5], ale nie zyskała jak dotąd popularności. Roślina pochodzi z Chin i Japonii, w Polsce jest uprawiana jako jednoroczna roślina ozdobna.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Łodyga: Wzniesiona, gęsto ulistniona, słabo się rozgałęzia. Typowa forma w swoim naturalnym siedlisku osiąga wysokość 70-90 cm. Odmiany uprawne (kultywary) są zwykle niższe.
Liście: Jajowate, grubo ząbkowane lub wcinane.
Kwiaty: Zebrane w duże kwiatostany – koszyczki, przeważnie pojedynczo wyrastające na szczytach pędów. W uprawie występują zwykle kultywary o pełnych kwiatach w całej niemal gamie barw – od białej poprzez różową, czerwoną, niebieską do fioletowej. W zależności od odmiany mogą składać się z kwiatów języczkowych i rurkowych, lub tylko z kwiatów języczkowych. Kwiaty rurkowe mają żółtą barwę. Kwitnie długo – od połowy lipca do pierwszych przymrozków.
Owoce: Podłużne, beżowego koloru niełupki.

Odmiany[edytuj | edytuj kod]

Istnieje ok. 1000 odmian. Ze względu na budowę koszyczków dzieli się je na kilka grup:

astry pojedyncze – kwiaty języczkowe występują tylko na zewnątrz koszyczka w 1-2 okółkach, zaś kwiaty rurkowe wypełniają wnętrze koszyczka
astry rurkowe – mają silnie rozwinięte kwiaty rurkowe, kwiaty języczkowe nieduże, tworzące 1-2 okółki na obrzeżu koszyczka
astry języczkowe – wszystkie kwiaty w koszyczku są języczkowe. Przez ogrodników nazywane są też astrami pełnymi i zwykle są najczęściej uprawiane. Wyróżnia się wśród nich kilka podgrup:
- astry dachówkowe
- astry piwoniowe
- astry chryzantemowe
- astry koronowe (o kwiatach czerwonych lub fioletowych)
- astry igiełkowe
- astry pomponowe

Ze względu na wysokość odmiany dzieli się także na wysokie, średnio wysokie i karłowate, zaś ze względu na porę kwitnienia na wczesne, średnio wczesne i późne.

Uprawa[edytuj | edytuj kod]

Wymagania: Lubi słoneczne miejsca, żyzną i próchniczną glebę. Musi ona być stale wilgotna, ale nie może jednak być zbyt mokra, gdyż wówczas astry stają się podatne na groźną chorobę – fuzariozę. Z kolei na zbyt suchych glebach odmiany o kwiatach pełnych stają się nieładne – wnętrze koszyczka jest „puste”, zamiast kwiatów języczkowych ma kwiaty rurkowe.

Uprawa: Uprawia się z nasion, które wysiewa się w inspekcie pod koniec marca. Optymalna temperatura podczas kiełkowania to 12-14° C. Po wzejściu siewki się pikuje, a na stałe miejsca wysadza na początku maja. Dla odmian wysokich najlepszy jest rozstaw 30 × 35 cm, a dla karłowatych 20 × 25 cm. Dobrze już ukorzenione rośliny należy co 2 tygodnie nawozić rozcieńczonym nawozem wieloskładnikowym. W razie suszy niezbędne jest podlewanie.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
↑ Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105.
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 46, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Anita Paszkiewicz-Tokarczyk: Balkon cały w kwiatach. Warszawa: Wydawnictwa „Alfa”, 1987. ISBN 83-7001-119-5.
Bolesław Chlebowski, Kazimierz Mynett: Kwiaciarstwo. Warszawa: PWRiL, 1983. ISBN 83-09-00544-X.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).

[3] Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105.

[checklist-4] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 46, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[5] Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]